Hareketli Apareyler
Ağız da tutuculuÄŸu kroÅŸeler yardımı ile saÄŸlanan yada diÅŸe yapıştırılmadan tutuculuÄŸunu diÅŸlerin aproksimal aralıklarından direkt olarak saÄŸlayan ve hasta tarafından çıkarılıp takılabilen apareylere haraketli aparey denir.
NEDÄ°R?
ENDÄ°KASYONLARI
Diş arkı genişletilmesi veya lokal diş konum bozuklukları gibi sınırlı diş hareketleri gerektiren olgularda,
​
Çeneler arasında antero-posterior yönde uyumsuzluÄŸun bulunmadığı yani iskeletsel sınıf I iliÅŸkinin bulunduÄŸu durumlarda.
​
Karışık diÅŸlenme döneminde büyümenin yönlendirilmesinde.
​
Bir veya birkaç diÅŸi ilgilendiren basit düzeydeki çapraşıklıklarda.​
DiÅŸ köklerinin iyi konumda olduÄŸu, kronların ise basit eÄŸilme hareketleri ile normal konuma gelebileceÄŸi durumlarda,
​
Üst ve alt diÅŸ kavislerinin birbirine baÄŸlı olmaksızın tedavi edilebileceÄŸi olgularda,
​
Saggital yönde artmış overjetin veya tersine overjetin çene kemiklerinin uyumsuzluÄŸunabaÄŸlı deÄŸil, keserlerin konumlarındaki bozukluÄŸa baÄŸlı olduÄŸu durumlarda
​
Transversal yönde tek veya çift taraflı diÅŸÅŸel çapraz kapanış olgularında, bukko-lingual yönde mandibular yana kaymaya baÄŸlı okluzal bozuklukların düzeltilmesinde.
Seri çekim veya yer miktarı fazla olan bazı çekimli olgularda, basit eÄŸilme hareketi ile diÅŸlerin konumlarında düzelme saÄŸlanabilecek durumlarda,
​
(Çekim sonucu gerekli diÅŸ hareketi için ya tam ya da biraz fazla yer elde edilebilmelidir.
Çünkü çekim boÅŸluklarının kapatılmasında hareketli apareyler yetersiz kalabilirler. )
​
Çene darlığının giderilmesinde
​
Erken süt diÅŸi kaybına baÄŸlı boÅŸlukların koruyucu olarak doldurulmasında
​
Parmak emme , diÅŸ gıcırdatma gibi kötü alışkanlıkların giderilmesinde
​
Karışık diÅŸlenme sonrası ortaya çıkan diÅŸsel ön açık kapanışlarda,
​
DiÅŸ çekimleri sonrası ortaya çıkan diÅŸsel ön açık kapanışlarda,
​
Dik yönde normal geliÅŸmiÅŸ veya hipodiverjan eÄŸimli olgularda ,
​
Ağız hijyeni ve hasta işbirliğinin uygun olduğu olgularda,
​
Bitmiş bir tedavinin pekiştirilmesi amacıyla kullanılır.
Transversal yönde tek veya çift taraflı diÅŸÅŸel çapraz kapanış olgularında, bukko-lingual yönde mandibular yana kaymaya baÄŸlı okluzal bozuklukların düzeltilmesinde.
Seri çekim veya yer miktarı fazla olan bazı çekimli olgularda, basit eÄŸilme hareketi ile diÅŸlerin konumlarında düzelme saÄŸlanabilecek durumlarda,
(Çekim sonucu gerekli diÅŸ hareketi için ya tam ya da biraz fazla yer elde edilebilmelidir. Çünkü çekim boÅŸluklarının kapatılmasında hareketli apareyler yetersiz kalabilirler. )
​
Çene darlığının giderilmesinde
​
Erken süt diÅŸi kaybına baÄŸlı boÅŸlukların koruyucu olarak doldurulmasında
​
Parmak emme , diÅŸ gıcırdatma gibi kötü alışkanlıkların giderilmesinde
​
Karışık diÅŸlenme sonrası ortaya çıkan diÅŸsel ön açık kapanışlarda,
​
DiÅŸ çekimleri sonrası ortaya çıkan diÅŸsel ön açık kapanışlarda,
​
Dik yönde normal geliÅŸmiÅŸ veya hipodiverjan eÄŸimli olgularda ,
​
Ağız hijyeni ve hasta işbirliğinin uygun olduğu olgularda,
​
Bitmiş bir tedavinin pekiştirilmesi amacıyla kullanılır.
Çeneler arasında vertikal, saggital ve transversal yön uyumsuzluÄŸunun söz konusu olduÄŸu olgularda, (monoblok apareyler dışında)
​
Üst ve alt arklarında yürütülecek tedavilerin koordinasyonu gerekiyorsa,
​
Aşırı diÅŸsel derin kapanış veya açık kapanış olgularında,
​
Aşırı çapraşıklık veya polidiastama olgularında
​
DiÅŸin eksen eÄŸiminin veya köklerinin uygun olmadığı olgular,​
​
DiÅŸlerin intikali hareketinin gerektiÄŸi olgularda,
​
Arka dişlerdeki rotasyonlar veya birden fazla aşırı rotasyonun var olduğu olgular,
​
Yumuşak doku ve diş kavsi ilişkisinin uygun olmadığı durumlar,
​
Hasta uyumsuzluÄŸunun ve ihmali söz konusu ise,
​
Ağız hijyeninin kötü olduÄŸu olgularda , hareketli apareyler ile tedavi uygun deÄŸildir.
KONTRENDÄ°KASYONLARI
Sabit apareylere göre estetik daha az etkilenir.
​
Daha hijyeniktir. TemizliÄŸi kolaydır. Çürük oluÅŸturma riski daha azdır.
​
Kısa sürede daha fazla sayıda hasta bakılabilir.
​
Apareyin ara seansları daha azdır.
​
Yapımı ucuz ve kolaydır.
​
Güvenilirdir. Hasta tarafından takılıp çıkarılabilir.
​
Kırılsa tamir edilebilir.
​
​
AVANTAJLARI
Büyümeye rehberlik yapabilir.
​
DiÅŸlerin gerekli fizyolojik hareketlerinde daha çok serbestlik tanırlar.
​
Bir seferde kontrollü olarak bir ya da birkaç diÅŸ hareketi mümkündür.
​
Basit eÄŸilme ve gömme hareketleri yapabilirler.
​
Damağın geniÅŸletilmesi veya alt diÅŸlerin hareketi için alveoler kemikten destek alınmasını saÄŸlar.
​
Isırma düzlemleri kullanılarak kapanıştaki kilitlenmeler açılabilir.
BÖLÜMLERÄ°
Bir hareketli apareyin
3 temel öÄŸesi vardır.
​
- Plak Gövde
- Tutucu elemanlar
- Aktif elemanlar
- PLAK GÖVDE
​
- Adams KroÅŸe
- Üçgen KroÅŸe
- C KroÅŸe
- Ok KroÅŸe
- Lingual KroÅŸe
- Jackson KroÅŸe
- Duyzing KroÅŸe
- Crozat KroÅŸe
- Vestibük Ark
- TUTUCU ELEMANLAR
​
- AKTÄ°F ELEMANLAR
​
- Zemberekler
- Elastikler
- Vestibül Ark
PLAK GÖVDE:
Plak gövdenin esas amacı apareyin tüm elemanlarını taşımak ve ağızda tutuculuÄŸunu saÄŸlamaktır.
​
Genellikle ortondontik akrilden veya bioplast materyallerinden yapılırlar.
Ortodontik apareylerde esas tutuculuk kroşeler yoluyla sağlanır.
Tutuculuk amacıyla doku desteÄŸi protezlerde olduÄŸu kadar önemli deÄŸildir.
​
Hatta birçok durumda dilin hareket alanını arttırmak amacıyla plağın arka sınırları
önde rugalar hizasına kadar kaydırabilinir. Üst çenede plak gövde, özel bir amaç için plağın kesilip çıkarıldığı yerin haricinde, bütün diÅŸlerin palatinal yüzeyleri ile temastadır. Atnalı ÅŸeklindeki plak gövde, en son sürmüÅŸ olan molardiÅŸin distaline kadar uzatılmalıdır.
Alt çene plağın sınırları, alveol çıkıntıların yüksekliÄŸi ile tayin edilir.
Tutuculuk kroÅŸelerle ve apereylerin kendi tutuculuk özelliÄŸi ile saÄŸlanır. Plak alt alveoler bölgede daha kalın yapılmalıdır.
Bu bölgede undercuta uygun ÅŸekillendirilmiÅŸ bir plak, gingival dokulara batacak yada aÄŸrılara neden olacaktır.
Akrilik yeterince kalın olursa, periferik bir bölgesinden uygun parçanın kaldırılmasına imkan tanıyacak ve apareyin kullanılmasını kolaylaÅŸtıracaktır.
Hareketli bir apareyin faydalı olması, onun öncelikle palk gövde kısmı stabilitesine baÄŸlıdır.
Üst çeneyeyapılan hareketli apareylere hem daha iyi tahammül edilir ve hem
de alt çene apareylerinden daha fazla baÅŸarılıdır.
Alt çenedeki hareketli apareyler, alt çenenin ÅŸekline baÄŸlı olarak biraz daha esnek olduÄŸundan stabilitesi daha
az olup , kırılmayada daha meyillidir.
Alt ve üst çenede plak gövdenin kalınlığı, normal ÅŸartlarda 1 tabaka mum kalınlığına yakın olmalıdır.
GerektiÄŸinde akril kısım ön veya arka ısırma düzlemlerini oluÅŸturacak ÅŸekilde diÅŸler üzerine taşırılır.
Ön diÅŸlerin palatinal yada lingual yüzlerinin yarısına arka diÅŸlerin palatinal yada lingual yüzlerinde okluzaldan
1-2 mm daha dişetine doğru kısa tutulur.
Ayrıca hareket ettirilecek dişlerin serbest bırakılmasına dikkat edilmelidir.
Hareketli apareylerin plak gövde kısımları, ortodontik akrilden yapılırlar.
​
Şeffaftırlar ve kolay temizlenirler.
Ortodontik akril, basınçlı özel kaplarda kaynatılmadan 15-20 dakikada bekletilerek polimerize olan ve ortodontik amaçlar için geliÅŸtirilmiÅŸ akril
türlerindendir.
TUTUCU ELEMANLAR
Hareketli apareylerde tutuculuk, plak gövdenin ağız mukozası ile iliÅŸkisi, doku adezyonu ve diÅŸler arasına giren akrilik kısımlar aracılığı ile saÄŸlanabilir Hatta bazı coçuklar, bu özellikten dolayı kroÅŸesiz plaklar taşıyabilmektedir. Burada ilaveten dilin itici gücü vardır. Ancak aktif plaklı apareylerde, aktif elemanlar diÅŸi iterken plağı ters yönde oynatıcı etki yapacağı için, plağın stabilitesi bozulacaktır. Plak gövdenin fonksiyonlarını eksiksiz yerine getirebilmesi için, stabilitesinin çok saÄŸlam olması gerekir. Bu yüzden , akrilik plağın tutuculuÄŸunu emin ÅŸekilde saÄŸlayacak, çeÅŸitli tipte kroÅŸeler geliÅŸtirilmiÅŸtir.
​
Günümüzde hareketli ortodontik apareylerde kullanılan baÅŸlıca kroÅŸeler ÅŸunlardır:
​
Adams, üçgen, damla, C , ok, lingual, jackson, duyzing, crozat, vetibül ark
Kendi aralarında üç ÅŸekilde incelenirler.
- Zemberekler (springler)
- Elastikler
- Vestibül arklar
​
ZEMBEREKLER (SPRINGLER)
Zemberekler hareketli apareylerin
en sık kullanılan, en önemli aktif elemanlarındandır.
Tellerin elastikiyet özelliÄŸinden yaralanarak kuvvet uygularlar. Zembereklerin fizyolojik düzeyde kuvvet uygulayabilmesi için boylarının uzun , çaplarının düÅŸük tutulması gerekmektedir. Bu sebeple zemberekler uygulandıkları yere baÄŸlı olarak 0.5-0.6 ya da 0.7 mm paslanmazçelik telden bükülürler.
Zemberekler kullanıldıkları amaca göre 2 gruba ayrılırlar;
- Serbest Sonlanan Zemberekler
- Kapalı Zemberekler
Aktif elemanlar aktif plaklarda bulunur. Bu plakların tutuculuğu kroşeler aracılığı ile sağlandıktan sonra , bunlara hareket sağlayan elemanların da ilave edilmeleri gerekmektedir.
Dişlere hareket veren aktif elemanlar başlıca iki kısımda incelenir.
- Devamlı Aktif Elemanlar
- Kesintili Aktif Elemanlar
​
Bu elmanlar, aktif plaklarda devamlı fonksiyon gösterirler. Yaptırdıkları diÅŸ hareketine göre çeÅŸitli isimler altında uygulanırlar.
AKTÄ°F ELEMANLAR
DEVAMLI AKTÄ°F
(SÜREKLÄ° ELEMANLAR)
ELASTÄ°KLER
Elastikler doÄŸal kauçuk veya sentetik polimerler olmak üzere iki farklı materyaldan üretilirler.
Ortodontik tedavide kullanılan çene içi ve çeneler arası elastikler çoÄŸunlukla
doÄŸal kökenli olan elastiklerdir.
Elastikler diastama kapatmada, rotasyonları düzeltmede kullanılırlar. Ayrıca tek diÅŸ veya bir grup diÅŸin hareketi için de kullanılabilirler.
Bazı durumlarda intermaxiller elastikler
hareketli apareylerle kullanılabilirler. Sabit apareylerle hareketli apareylerin kullanımı bazı durumlarda daha kolay ve etkili olabilir.
Bazen de ağız dışı kuvvetlerle hareketli
apareylerin birlikte kullanımı gerekli
olabilir. Bu durumda da elastiklere ihtiyaç duyulur.
VESTÄ°BÜL ARK
Vestibül ark iki farklı fonksiyon için kullanılabilir. Hawley pekiÅŸtirme plaklarında olduÄŸu gibi, tutuculuk fonksiyonu görmektedir. Bu pasif bir fonksiyondur. Vestibül ark U
bükümlerinden sıkılmak suretiyle aktif hale getirilir ve diÅŸlere devamlı
kuvvet uygularlar. Vestibül ark çoÄŸu zaman çift rol oynar. Vestibül arkın bir arkın bir kısmı diÅŸleri
pekiştiriken, diğer kısımı hareket ettirir. Labial arkın yapım amacı,
onun boyutunu belirler.
0.6 mm den 0.9 mm ye kadar çeÅŸitli çaptaki tellerden
bükülebilirler.
Küçük çaplı bile olsa, her labial ark önemli basınç oluÅŸturacağından, periapikal bölgeye ve pulpaya zarar verebilir. Hekim bilinçliolmalı ve labial arkın zararsız hareketli apereylerin, muhtemelen tamir edilmez zarara yol açan bir kısmınında olduÄŸunu unutmamalıdır.
Vidalar:
Vidalar, uygulama kolaylıkları nedeniyle hareketli apareylerde çok kullanılan aktif elemanlardır. Vidalar kesikli kuvvet uygularlar. Vidalar apareyin deÄŸiÅŸik bölümleri
arasındaki iliÅŸkiyi deÄŸiÅŸtirme yeteneÄŸine sahiptir. Akrilik bölümler ile birlikte, diÅŸleri ve
alveol kretleri de etkiler.Bir vida tek veya çift taraflı diÅŸli silindir ve bir yuvadan oluÅŸur. DiÅŸ hareketleri veya dental arkın geniÅŸletilmesi sırasında çevre dokulara zarar vermemek için vidanın adımları iyi ayarlanmalıdır. Vidanın 360 derecelik bir turu 0.8-1.0 mm lik geniÅŸletme saÄŸlar.
KESÄ°NTÄ°LÄ° (SÜRELÄ°)
AKTÄ°F ELEMANLAR
Merkezindeki deliklere yerleÅŸtirilecek bir anahtarla çeyrek turluk hareket oluÅŸturulmalıdır. Hastanın her hafta uygulacağı 90 derecelik tur ile her iki taraftaki plak parçaları biribirinden 0.1 mm uzaklaşır.
Uygulanan bu kuvvet dokuların yeni konuma adaptasyonunu ve remodelasyonunu
sağlayacak biyolojik sınırlar
içindedir.
​
Vidanın diÅŸli silindirinin ÅŸeması Segmentlerintam parelel hareketi için vida ‘guidepin’ ile desteklenmelidir.
Guide pinler metal kısımların rotasyonunu engeller ve apereyin stabilitesine yardımcı olur. Daha küçük vidalarda tek guide pin bulunur.
Bu yüzden kolaylıkla deforme olabilmektedirler.
Vidanın diÅŸli kısmı yuva ile tamamen örtülebildiÄŸi gibi kısmen dekapanabilir.
Vidanın uzunluÄŸu , maximum açılma kapasitesini ve plak parçalarının alabileceÄŸi en uzak konumu ifade eder.
Bazıları en fazla -8 mm ye kadar açılabilir. Vidayı açarken , vida ile plak parçaları önceden olduÄŸu gibi saÄŸlam ve rijit olmalıdır.
Böylece erkek ve diÅŸi parçalar arası istenen miktarda hareket saÄŸlanır.
Vidalar boyut açısındanda farklı seçenekler içerirler.
​
Maxilla için geniÅŸ, mandibula için daha dar olanlar kullanılır.
Küçük olanları diÅŸlerin distal hareketeleriiçin de rahatlıkla kullanılabilir.
EÄŸer distal hareketi saÄŸlayacak vida için yeterli yer yoksa, asimetrik yerleÅŸtirilen, tüm spirallerin tek tarafta olduÄŸu vidalar seçilebilir.
ÖZEL AMAÇLI VÄ°DALAR
Açık Vida (Traksiyon Vidası)
ORTODONTÄ°K VÄ°DA TÄ°PLERÄ°
Bazı vakalarda açık ÅŸekilde yerleÅŸtrilen vida traksiyon için uygulanır.
Düzenli olarak kapatılarak istenen diÅŸ hareketi elde edilmiÅŸ olur.
Dişler birbirine doğru hareket ederek aradaki boşluğu kapatırlar.
Kullanım aşamasında bir segment sabitken, diğer segment ona doğru hareket eder.
Açık vida ile boÅŸluk kapatma Fan Tipi GeniÅŸletme Vidası veya Kelebek Vida
Bazı durumlarda maxiller anterior segmentin, posteriora göre daha fazla
geniÅŸletilmesi gerekmektedir.
Bazı durumlarda ise posteriorun
anteriora göre daha fazla geniÅŸletilmesi gerekebilmektedir.
Bu durumlarda kelebek vida başarıyla
uygulanır.
Bu vidalar menteÅŸe ÅŸeklinda bir mekanizmaya sahiptir.
Kelebek vidalar iki parçadan oluÅŸurlar.
Bir menteÅŸe görevi gören dayanak
noktası ve diskin içinde bir miktar
rotasyon saÄŸlayan özel bir vida bulunur.
Plağın bitiÅŸ kısmına yerleÅŸtirilen ve rotasyonu saÄŸlayan parça sayesinde posterior segmentin konumu deÄŸiÅŸmeden kalır.Bu ÅŸekilde plağın posterior kısmının hareketi sınırlandırılırken , anterior segmentte ise istenen miktarda geniÅŸletme elde edilebilir.
Bow Vida
Bertoni Vida
Mandibulanın anterior radyal geniÅŸletmesi için kullanılır. Standart geniÅŸletme
vidalarına göre anterior segmentte daha fazla geniÅŸletme saÄŸlayabilirler. GeniÅŸletmenin
yanında saggital yönde de deÄŸiÅŸikler oluÅŸabilir. Bu nedenle apareyin düzenli olarak diÅŸlere adaptasyonu gerekmektedir.
Bertoni vidası diÅŸ kavislerine kendiliÄŸinden transversal ve saggital yönde geniÅŸletme uygulayabilmektedir.
3 yönde etkili geniÅŸletme saÄŸlayabilmektedir. YerleÅŸtirirken hareket ettirilecek segmentlerin diÅŸlere dik açı yapmasına dikkat edilmelidir.
Bertoni vidası alt plağa uygulandığında dilin yer rezervinin
azalmasına neden olmaktadır.
Molar Tipping Vidası
Heller Vidası
Akril içine yerleÅŸtirilecek bir uzantı ve kaldıraç görevi yapacak kolun birleÅŸtirilmesinden oluÅŸur. Linguale eÄŸilmiÅŸ alt molarların bukkale hareket ettirilmesi için uygun forma sahiptirler
Tek diÅŸe traksiyon- basınç uygulamak için
kullanılabilecek vida türüdür.
​
Arkın en arkasındaki diÅŸlerin hareketi için kullanılmaz.
Tek Diş Vidası
Akril içine yerleÅŸtirilecek bir uzantı ve kaldıraç görevi yapacak kolun birleÅŸtirilmesinden oluÅŸur. Linguale eÄŸilmiÅŸ alt molarların bukkale hareket ettirilmesi için uygun forma sahiptirler
Küçük boyuttaki bir vida uygulanıp fonksiyonu tamamlandıktan sonra hareketin devamı için daha uzun olanı tercih edilebilir. Tek diÅŸin hareketi için 1,5-2 mm geniÅŸliÄŸinde, 3-4 mm uzunlukta, prinç veya nikel kaplama vidalar kullanılabilir. Plak hazırlanırken diÅŸin uzun aksına dik olacak ÅŸekilde yerleÅŸtirilmelidir.
ÇeÅŸitli vida tipleri ile hazırlanabilecek apareylerle meydana getirebilecek geniÅŸletme ve hareketler
Vidali plaklar yapacakları göreve göre çok deÄŸiÅŸik tiplerde bulunurlar ve bu vida tipleri tedavi yöntemine göre deÄŸiÅŸik ÅŸekillerde yerleÅŸtirebilirler. GeliÅŸtirilmiÅŸ olan farklı tip ve boyuttaki vidalarla deÄŸiÅŸik yönlerde geniÅŸletme hareketi saÄŸlanabilir.
​
Bunlara örnek verilecek olunursa; direkt lateral geniÅŸletme , geniÅŸ maxiller arkı daraltma, radyal geniÅŸletme, asimetrik geniÅŸletme, bukkal segmentin distale hareketi, üst kesicilerin labial hareketi bunlardan en önemlileridir.
Direkt Lateral GeniÅŸletme
Üst molar ve premolarları karşıt diÅŸler ile iliÅŸkiye getirecek ÅŸekilde geniÅŸletme saÄŸlamaktadır.
Geniş Maxiller Arkı Daraltma
Maxiller arkın çok geniÅŸ olduÄŸu bazı durumlarda traksiyon vidası uygulanmış harakatli apareylerle çene daraltılabilir.
Radyal GeniÅŸletme
Üst ileri itim vakalarında, overjeti azaltmak için uygulanabilir. ÇoÄŸunlukla ön bölgedeki yer eksikliklerinde kullanılır. Genellikle fan tipi geniÅŸletme vidası kullanılır.
Aparey posteriorda tel ya da hazır bar ile baÄŸlanır. Vida çevrildiÄŸinde böylece aparey yelpaze ÅŸeklinde açılarak geniÅŸletmeyi saÄŸlar.
Asimetrik GeniÅŸletme
Bukkal diÅŸlerin , uniletaral cross-bite ın düzeltilmesinde kullanılır.Her iki yanda bukkal diÅŸlerde kapanış yükseltilerek geniÅŸletme saÄŸlanır. Hareket ettirilecek tarafta ısırma yüzü düzdür. Sabit tarafta alt diÅŸlerde uyumlu ve lingual kenarlıdır.
Bukkal Segmentin Distale Hareketi
Erken süt diÅŸi kaybı nedeniyle molar diÅŸlerin mesialde yer aldığı durumlarda diÅŸ kavsinde yer açmak amacıyla diÅŸler distale hareket ettirilir. Anteriorda kapanışı açmak için eÄŸik düzlemli plak yer alır. Plakta iki kesim hattı vardır. Biri vidanın ortasından, diÄŸeri hareket ettirilecek bukkal segmentle, vidanın uzun aksına parelel olarak yerleÅŸtirilir. Vidanın uzun aksı hareket ettirilecek segment çizgisine ve okluzal düzleme pareleldir.
Üst kesicilerin Labial Hareketi (anteriorsegmentin öne alınması )
Anterior cross-bite vakalarında kullanılır. Vida kesiciler mümkün olduÄŸu kadar yakın konur, ayrıca okluzal düzlemle parelelliÄŸini kaybetmeden ve eÄŸmeden mümkün olduÄŸu kadar aÅŸağı doÄŸru yerleÅŸtirilir. Bukkal diÅŸlerin tümünde kapanış yükseltilir. Ön diÅŸler çapraz kapanıştan kurtularak labiale doÄŸru hareket eder. Hem anterior segmenti saggital yönde hem de posterior segmentleri transversal yönde hareket ettirmek için uygulanan apereyler bulunmaktadır. Bu tip apareylere ‘Y plak‘ denir.